Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna

W  pokazach  multimedialnych –  przygotowanych przez Krzysztofa Witkowskiego – dyrektora  MTC w Kole  na temat Klasztoru Ojców Bernardynów w Kole  – udział wzięli uczniowie  Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Kole  oraz Gimnazjum nr 1 w Kole. Spotkania odbyły się 16 maja 2012 r. w siedzibie Filii dla Dzieci. Młodzież dzięki atrakcyjnej formie pokazu poznała szereg bardzo ciekawych informacji na temat historii klasztoru położonego w starszej części miasta.

„Zakon bernardynów wg reguły św. Franciszka  został sprowadzony do Koła przez starostę kolskiego Jana Hańczę z Rogowa w 1456 r. Prawdopodobnie w tym czasie wzniesiony był już kościół pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Panny Marii, a obok niego przystąpiono do budowy budynków klasztornych. Całość w stylu gotyckim ukończona została w 1482 r. staraniem księżnej Anny Sochaczewskiej. Ta protektorka miasta obdarowała również kościół srebrnymi i innymi przedmiotami. W podzięce za jej wielką dobroczynność, ciało księżnej, zostało pochowane przed wielkim ołtarzem, a jej imię umieszczono na czele listy dobroczyńców jako „nadzwyczajnej dobrodziejki”. Wśród dobroczyńców kościoła bernardynów znajdowało się wielu spośród kolskiej szlachty. Do nich należał także kasztelan lądzki Stanisław Wysocki, który po śmierci Zygmunta II Augusta  przyjął w Budzisławiu koło Koła francuskiego posła biskupa z Walencji. Tenże Wysocki jest fundatorem kaplicy Świętej Anny, gdzie też został pochowany. Nie zachowały się dokumenty z historii kościoła klasztornego. Z pewnością byłoby to niezwykle interesujące, gdyż tutaj w refektarzu klasztornym odbywały się generalia szlachty z całej prowincji wielkopolskiej. Posiedzenia te rozrastały się niekiedy do wielkopolskich zjazdów, a uzbrojona szlachta stawała na sąsiednich łąkach, co przedstawiało niezwykły obraz gotowego do boju rycerstwa. Kolski klasztor cieszył się licznymi przywilejami królewskimi. Jan Kazimierz Waza  zatwierdził w 1650  r. w Warszawie wszystkie dotychczas wydane przez swoich poprzedników przywileje, m.in. prawo do nieograniczonego wyrębu drzewa w lasach i nieodpłatnego mielenia w młynach.

Niszczycielskie działanie rzeki Warty spowodowało prawie doszczętne zniszczenie pierwotnych zabudowań kościoła i klasztoru. W związku z czym w XVIII wieku dokonano prawie całkowitej przebudowy. 17 września 1788  r. arcybiskup gnieźnieński Józef Korytowski  konsekrował nowy kościół, pozostający w dalszym ciągu pod wezwaniem Najświętszej Panny Marii. Tego samego dnia wprowadzono uroczyście istniejące od 1593  r. Bractwo Świętej Anny oraz istniejące od 1704  r. Bractwo Świętego Antoniego z Padwy.”